දියවැඩියාව ෆැටි ලිවර් ,හෘදයාබාධ ඇතිවීම වැඩි කරයි

මත් පැන්  පානය  නොකරන  බොහොමයක්  ගැහුනු සහ  පිරිමි   රොගින්   සිරොසිස්  රොගින් ලෙස  මෙ කාලයෙදි   බහුලව  හදුනා ගන්නට  ලැබෙනවා,    ඔබටත් පැටි ලිවර්  ඇත්ද  යන්න  හදුනා ගැනිමත් , පැටි ලිවර්  ඇති නම්   යහපත්  ජිවන රටාවක්   නිවැරදි ආහාර.  වියායම  කිරිමෙන් එය සිරොසිස්  දක්වා  යම   වලක්වා  ගතහැක.පැටි ලිවර්  යනු අක්මාවේ මේදය තැන්පත් වීම නිසා ඇති වන රොගයකි.. එය සාමාන්‍යයෙන් තරබාරු හෝ තරබාරු අය තුළ දක්නට ලැබේ.මුල් අවධියේ සාමාන්‍යයෙන් කිසිදු හානියක් සිදු නොකරයි, නමුත් එය  ඉදිරි අදියර  වලට  වර්දනය  වූවහොත්  නම් එය සිරෝසිස් ඇතුළු බරපතල අක්මා හානිවලට තුඩු දිය හැකිය.ඔබේ අක්මාවේ මේදය ඉහළ මට්ටමක පැවතීම දියවැඩියාව, අධි රුධිර පීඩනය සහ වකුගඩු රෝග වැනි බරපතල සෞඛ්‍ය ගැටලු ඇතිවීමේ වැඩි අවදානමක් සමඟ ද සම්බන්ධ යි.

ඔබට දැනටමත් දියවැඩියාව තිබේ නම්,පැටි ලිවර් ,හෘදයාබාධ ඇතිවීමේ අවස්ථාව වැඩි කරයි.මුල් අවධියේදී හඳුනාගෙන කළමනාකරණය කළහොත්, පැටි ලිවර් නරක අතට හැරීම නැවැත්වීමට  හැකි වේ.

.ෆැටි ලිවර් අවධීන්

 ප්‍රධාන අදියර 4කින් වර්ධනය වේ.සාමාන්‍යයෙන් බොහෝ අය එය නොදැනුවත්වම පළමු අදියර පමණක් වර්ධනය වේ.සුළු අවස්ථා ගණනකදී, එය  ඉදිරි  ආවදි  වලට  යා හැකි අතර, හඳුනාගෙන කළමනාකරණය නොකළහොත් අක්මාවට හානි විය හැක.

ෆැටි ලිවර් අදියර වන්නේ:

.

 Grade 1

සරල මේද අක්මාව (ස්ටීටෝසිස්) - අක්මා සෛල තුළ විශාල වශයෙන් හානිකර නොවන මේදය ගොඩ නැගීම වෙනත් හේතුවක් නිසා සිදු කරන ලද පරීක්ෂණ වලදී පමණක් හඳුනාගත හැකිය.

.Grade 2.

පැටි ලිවර් අක්මවෙ සයිල  වලට බලපා  steatohepatitis (NASH) තත්ත්වයට   පත්වෙ. ෆැටිලිවර් හි   තරමක්  බරපතල ආකාරයකි

. Grade  3

ෆයිබ්‍රෝසිස් -  අක්මාව වටා කැළැල් පටක සහ අවට රුධිර නාල ඇති කරයි, නමුත් අක්මාව තවමත් සාමාන්‍ය ලෙස ක්‍රියා කිරීමට හැකි වේ

.Grade  4 සිරොසිස් .

සිරෝසිස් - අක්මාව හැකිලීම සහ කැළැල් සහ කැළැල් බවට පත් වන වසර ගණනාවකට පසුව ඇතිවන දරුණුතම අවස්තාව ; මෙම හානිය ස්ථීර වන අතර අක්මාව අකර්මණ්‍ය වීම (ඔබේ අක්මාව නිසි ලෙස ක්‍රියා කිරීම නවත්වන) සහ අක්මා පිළිකා ඇති විය හැක.ෆයිබ්‍රෝසිස් හෝ සිරෝසිස් වර්ධනය වීමට වසර ගණනාවක් ගත විය හැකිය. තත්ත්වය නරක අතට හැරීම වැළැක්වීම සඳහා ජීවන රටාව වෙනස් කිරීම වැදගත් වේ.

මෙම  අවඩියටපත්  වූවහොත් අක්මා බද්ද  කිරිමට සිදුවේ.

.

 ෆැටි ලිවර්ඇතිවීමේ අවදානම ඔබට තිබේද?

තරබාරු හෝ අධික බර

දෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාව .

පොලි සිස්ටික්  ඔවෙරි සින්ඩ්‍රොමය

.තයිරොයිඩ් ග්‍රන්ථිය අඩු  ක්‍රියකරිත්වය  (හයිපොතයිරොයිඩිසම්)

.අධි රුධිර පීඩනය 

.අධික කොලෙස්ටරෝල් 

.මෙටබොලික් සින්ඩ්‍රොමය

.වයස අවුරුදු 50 ට වැඩි  පුද්ගලයන් 

දුම්  පානය කුඩා දරුවන් ඇතුළු මෙම අවදානම් සාධක කිසිවක් නොමැති පුද්ගලයින් තුළ ෆැටි ලිවර්  හඳුනාගෙන ඇත.

එය මධ්‍යසාර ආශ්‍රිත අක්මා රෝගයට (ARLD) බෙහෙවින් සමාන වුවද,ෆැටි ලිවර් අධික ලෙස මත්පැන් පානය කිරීමෙන් ඇති නොවේ.

ෆැටි ලිවර්   රෝග ලක්ෂණ

සාමාන්‍යයෙන් මුල් අවධියේදී ෆැටි



 ලිවර් ((NAFLD) රෝග ලක්ෂණ නොමැත.

.වෙනත් හේතුවක් නිසා සිදු කරන ලද පරීක්ෂණ වලදී එය හඳුනා නොගන්නේ නම්, ඔබට එය ඇති බව ඔබ බොහෝ විට නොදනි.

උදරයේ ඉහළ දකුණේ (ඉළ ඇටයේ පහළ දකුණු පැත්තට උඩින්)හිරවිමක්, තදවිමක්. හෝ වේදනාකාරී වේදනාවක්

.අධික තෙහෙට්ටුව

.පැහැදිලි කළ නොහැකි බර අඩු වීම

.දුර්වලකම.

.සිරෝසිස් (වඩාත්ම දියුනු අවධිය) වර්ධනය වුවහොත්, සමේ සහ ඇස්වල කහ පැහැය (සෙංගමාලය), සමේ කැසීම සහ කකුල්, වළලුකර, පාද හෝ බඩ ඉදිමීම වැනි වඩාත් දරුණු රෝග ලක්ෂණ ලබා ගත හැකිය.

.ඔබට මෙම රෝග ලක්ෂණ ඇත්නම් සහ අක්මා රෝගයක් ඇත්නම් වහාම වෛද්‍යවරයෙකු හමුවන්න .

ෆැටි ලිවර්  අක්මා රෝගය හඳුනා ගන්නා ආකාරය.

ෆැටි ලිවර්  බොහෝ විට රෝග විනිශ්චය කරනු ලබන්නේ අක්මාවේ ක්‍රියාකාරී පරීක්ෂණයක් ලෙස හැඳින්වෙන රුධිර පරීක්ෂණයකින් (AST,  ALT)අසාමාන්‍ය ප්‍රතිඵලයක් ලබා දීමෙන් පසුව වන අතර හෙපටයිටිස් වැනි අනෙකුත් අක්මා රෝග බැහැර   කිරිමෙනි.

නමුත් රුධිර පරීක්ෂණ සෑම විටම ෆැටිලිවර් අසාමන්‍ය  නොවෙ.

ඔබේ උදරයේ අල්ට්රා සවුන්ඩ් ස්කෑන් පරීක්ෂණයකදී ද මෙම තත්ත්වය හඳුනාගත හැකිය

ඔබ ෆැටි ලිවර් රෝග විනිශ්චය කර ඇත්නම්, ඔබට ඇති අදියර තීරණය කිරීමට වැඩිදුර පරීක්ෂණ අවශ්‍ය විය හැකිය. මෙයට විශේෂ රුධිර පරීක්‍ෂණයක් හෝ වෙනත් අල්ට්‍රා සවුන්ඩ් ස්කෑන්කිරීම ඇතුළත් විය හැකිය.

.

අතැම්අයට බයොප්සි (අක්මවෙන්  ඉත කුඩා කොටසක්  ගැනිම)පරීක්ෂණයක් ද අවශ්‍ය විය හැකිය, එහිදී අක්මා පටක වල කුඩා සාම්පලයක් ඉඳිකටුවක් භාවිතයෙන් ලබා ගන්නා අතර එමඟින් එය රසායනාගාරයක විශ්ලේෂණය කළ හැකිය.

.ෆැටි ලිවර් (දෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාව හෝ මෙටබොලික් සින්ඩ්‍රෝමය ඇති අය) වැඩි අවදානමක් ඇති ළමුන් සහ තරුණයින් සෑම වසර 3 කට වරක් ඔවුන්ගේ අක්මාවේ අල්ට්‍රා සවුන්ඩ් ස්කෑන් පරීක්ෂණයක් කළ යුතුය.

ඔබට ඇති අනෙකුත් පරීක්ෂණ වලට CT ස්කෑන් හෝ MRI ස්කෑන් ඇතුළත් වේ.

.

ෆැටි ලිවර්  සඳහා ප්‍රතිකාර

.

ෆැටි ලිවර්සහිත බොහෝ පුද්ගලයින්ට බරපතල ගැටලු ඇති නොවනු ඇත, නමුත් ඔබට මෙම තත්වය ඇති බව හඳුනාගෙන ඇත්නම් එය වඩාත් නරක අතට හැරීම වැළැක්වීමට පියවර ගැනීම හොඳ අදහසකි.ඔබ   මෙ  ගැන  සැලකිලිමත්  නොවූන  හොත්,  ඔබට   සිරොසිස්   රොගය  ඇති විය  හැක.

දැනට  ෆැටි ලිවර්  සඳහා නිශ්චිත ඖෂධ නොමැත, නමුත් සෞඛ්ය සම්පන්න ජීවන රටාවක් තෝරා ගැනීම උපකාරි විය හැක.

.ආශ්‍රිත තත්වයන් (අධි රුධිර පීඩනය, දියවැඩියාව සහ කොලෙස්ටරෝල්) හෝ සංකූලතා සඳහා ද ප්‍රතිකාර 

.ඔබේ අක්මාවේ ක්‍රියාකාරිත්වය පරීක්ෂා කිරීමට සහ නව ගැටලුවල සලකුණු සොයා බැලීමට ඔබේ වෛද්‍යවරයා ගෙන්   උපදෙස් ලබා ගන්න.

.

ෆැටි ලිවර්  තිබේ නම් ඔබට කළ හැකි දේවල්

.1 බර අඩු කර ගන්න 

.2 සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් අනුභව කරන්න 

.3 පැණි බීම වෙනුවට ජලය ගන්න

4 .නිතිපතා ව්‍යායාම කරන්න -

5 දුම්පානය නතර කරන්න -

6 ෆැටි ලිවර් (NAFLD) හටගන්නේ මත්පැන් නිසා නොවේ, නමුත් පානය කිරීමෙන් එය නරක අතට හැරිය හැක. එබැවින් මත්පැන් පානය අඩු කිරීම හෝ නතර කිරීම සුදුසුය.

.